Hộp cơm trưa của Nhật Bản
Hộp cơm trưa (bento - べんと) rất được người dân Nhật Bản ưa chuộng, kể cả trẻ con lẫn người lớn. Mọi người mang nó tới trường, nơi làm việc, trong các cuộc dã ngoại, vân vân.
Trong một hộp bento tiêu biểu, một nửa là đựng cơm, nửa còn lại được đặt một vài món ăn phụ được làm từ những nguyên liệu như rau, thịt, cá, và trứng. Những món ăn này có rất nhiều hình dáng, và với trí tưởng tượng vô hạn của con người, hộp bento có thể trở nên hấp dẫn hơn, ngộ nghĩnh hơn, thậm chí là một tác phẩm nghệ thuật. Những món ăn phụ phổ biến nhất là một số loại trứng chín, ví dụ như tamagoyaki (trứng tráng được cắt theo hình dải, hoặc hình vuông, thường được thêm muối và đường), trứng rán, trứng luộc, hay trứng tráng với nhiều thành phần khác nhau. Một loại đồ ăn phụ của bento cũng rất được yêu thích là xúc xích. Những người làm bento đôi khi còn tạo hình cho xúc xích để nó giống một con bạch tuộc, hoặc những loài động vật khác, làm cho bữa trưa trở nên thú vị hơn.
Một loại bento phổ biến khác bao gồm cá nướng, thịt rán, bánh cá và rất nhiều loại rau. Những loại rau này có thể bị xé tơi ra, luộc, hoặc hấp; người thường thấy rau chín trong hộp bento hơn là rau tươi sống. Món tráng miệng là một quả táo, hoặc quýt.
Một nguyên liệu được yêu thích khác của bento là một quả mơ Nhật Bản, hay umeboshi (trong Conan có một cảnh vẽ hộp cơm của Conan có quả mơ to tướng ở giữa ^___^). Người ta tin rằng món ăn truyền thống này sẽ làm tăng mùi vị của cơm, thường được đặt trên đỉnh của một ụ cơm, hoặc giữa một đĩa cơm đầy.
Người làm bento, ví dụ như người mẹ chẳng hạn, sẽ chuẩn bị hộp cơm giống như bà thường làm những món phụ cho bữa ăn thường ngày của gia đình. Bà sẽ lựa chọn loại món ăn phù hợp nhất một cách nhanh chóng và đặt chúng vào một phía của hộp bento. Thật vậy, người mẹ thường tính toán để nấu bữa tối cho gia đình sao cho thừa lại những món ngon để làm hộp bento cho hôm sau.
Người Nhật Bản rất coi trọng những món ăn của họ. Một phần thú vị của việc làm hộp cơm trưa là tạo ra một vẻ ngoài hấp dẫn cho nó, kích thích người ăn ngon miệng.
Lịch sử của bento
Những ghi chép sớm nhất về hộp cơm trưa của Nhật là vào thế kỉ XV, khi mọi người bắt đầu ra ngoài để đi săn, làm đồng, và tiến hành chiến tranh, họ phải tìm cách mang thức ăn tới chỗ làm. Họ thường mang theo cơm nắm khô, có thể ăn trực tiếp ở dạng khô, hoặc làm ướt bằng cách đổ nước lạnh hoặc nóng.
Theo Nihon Shoki (Biên niên sử kí Nhật Bản), một trong những ghi chép lâu đời nhất về lịch sử Nhật Bản, những người nuôi chim ưng thường dùng túi đựng thức ăn cho chim làm túi cơm trưa khi họ cho chim ưng đi săn. Còn trong Ise Monogatari (Truyền thuyết về Ise), một tuyển tập những câu truyện được yêu thích từ thế kỉ X, có một bức tranh minh họa vẽ cảnh mọi người ăn cơm nắm khô trong một chuyến dã ngoại.
Từ bento mà người Nhật thường sử dụng có nguồn gốc từ một vị lãnh chúa thế kỉ XVI có tên Oda Nobunaga (1534-82), người đã nuôi một số lượng quân lớn nhất trong thành của mình, bằng cách phân phát thức ăn tới từng người một. Từ bento là để mô tả một bữa ăn đạm bạc được phân phối theo cách này.
Theo thói quen, mọi người khi làm những công việc ngoài trời - trên đồng, trên núi, trên thuyền câu hay trong thành phố - đều mang đồ ăn trưa theo, vì họ ko có thời gian về nhà ăn. Hộp cơm trưa thường có các thành phần: cơm trắng, cơm trộn hạt kê, hoặc khoai tây, tùy từng vùng.
Trong thời Edo (1603-1868), người dân coi bento là một thứ ko thể thiếu trong những buổi dã ngoại ngoài trời hoặc đi xem kịch. Makunouchi bento có thành phần gồm cơm nắm rắc vừng, kèm theo những món ăn xa xỉ, có mặt đầu tiên là vào thời kì này. Makunouchi là khoảng thời gian nghỉ giữa những lần chuyển cảnh của một vở kịch, và người ta nói rằng nó được đặt cái tên này vì mọi người thường dùng nó vào giờ nghỉ giải lao.
Vào thời Meiji (1868-1912), khi hệ thống đường sắt Nhật Bản được đưa vào hoạt động, ekiben (bento được bán ở ga tàu) bắt đầu xuất hiện. Loại ekiben đầu tiên - cơm nắm cuộn mơ (ực, ứa nước miếng >______<) được bán vào năm 1885 tại ga Utsunomiya thuộc quận Tochigi. Cho đến ngày nay, ekiben vẫn được bán ở các ga tàu của Nhật Bản với số lượng rất lớn.
Chuẩn bị một hộp bento thế nào?
Bởi vì không phải lúc nào bento cũng được dùng ngay sau khi làm, nên người nấu ăn phải làm thế nào để cơm không bị đổi màu và mùi vị.
Những thứ dễ hỏng sẽ không được dùng để làm bento, và những chất lỏng thừa trong quá trình làm sẽ bị đổ đi trước khi cho thức ăn vào hộp bento.
Một điều quan trọng nữa là phải trình bày bento sao cho đẹp mắt. Để đảm bảo đồ ăn gây được ấn tượng tốt cho người thưởng thức nó ngay khi họ mở nắp, người chuẩn bị phải chọn những đồ ăn có màu đẹp và bày biện sao cho thật ngon mắt.
Một hộp bento đạt yêu cầu phải có tỉ lệ cơm và đồ ăn là 1:1. Tỉ lệ cá hoặc thịt so với rau phải là 1:2.
Làm một hộp đồ ăn trưa xem chừng vất vả quá, ne? :rolleyes: Nhưng công nhận là rất ngon mắt, ne? ^___________^
Bento trong cuộc sống thường ngày của người Nhật Bản
Bên cạnh việc phục vụ mọi người ở trường và nơi làm việc, bento còn được dùng trong những chuyến dã ngoại, cũng như ở nhà riêng và tiệc tùng, nơi chúng phải đáp ứng những yêu cầu về sự tiện lợi, đơn giản, hoặc phải phục vụ một số lượng lớn khẩu phần.
Ở Nhật, có một số trường học phục vụ bữa trưa cho học sinh, trong khi những trường khác thì học sinh phải tự mang đồ ăn trưa. Trong trường hợp sau, người mẹ thường sẽ chuẩn bị hộp cơm cho con. Tuy nhiên, một số học sinh chăm chỉ hơn sẽ thích tự làm cơm cho mình. Thói quen mang cơm trưa từ nhà không chỉ phổ biến trong giới học sinh, mà cả những người lớn đang đi làm cũng vậy.
Khi một người ăn hộp cơm trưa cho người yêu chuẩn bị, cảm xúc của người chuẩn bị nó sẽ truyền qua thức ăn. Nói cách khác, bento chính là phương tiện truyền thông tin giữa người làm và người thưởng thức. Một hộp bento làm tại nhà sẽ được thấm đượm tình yêu của gia đình người thưởng thức.
Nhưng vì những người mẹ ngày nay phải đi làm bên ngoài ngày càng nhiều, nên bento cũng được bày bán tại các cửa hàng bách hóa, siêu thị, và các cửa hàng công cộng, với số lượng ngày càng tăng. Thậm chí có cả những cửa hàng chuyên bán bento. Bên cạnh makunouchi bento đã nổi tiếng từ xưa, rất nhiều loại hộp cơm khác cũng được sản xuất, kể cả những loại bento Trung Quốc hay bento phương Tây.
Bento thậm chí còn được phục vụ tại các nhà hàng của Nhật. Rất nhiều cửa hàng còn bán bento cho khách qua đường, vậy là mọi người có thể thưởng thức tài nghệ của đầu bếp nhà hàng dưới tiện nghi của gia đình mình.
Đối với ekiben (bento được bán tại các ga tàu), chúng cũng trở nên thịnh hành từ thời Meiji: khoảng 2000 - 3000 loại bento khác nhau được bán tại các ga tàu trên khắp nước Nhật. Tính cả makunouchi bento và sushi bento, những hộp cơm với muôn màu muôn vẻ, thậm chí cả những loại mang đặc trưng của từng địa phương cũng cạnh tranh nhau về khẩu vị và cách bày biện. Trước đây, những người bán bento phải đứng trên thềm sân ga để bán cho những chuyến tàu đầy chật những hành khách đang đói bụng cồn cào. Những người này đeo một hộp đầy bento trên vai và bán cho hành khách qua cửa sổ toa tàu. Nhưng giờ đây hành khách không còn được thưởng thức thú vui mua bento qua cửa sổ mỗi khi đoàn tàu dừng tại ga nữa. Bởi vì tàu ở Nhật ngày nay hoạt động với tần suất rất lớn, và cũng do sự phát triển của tàu cao tốc như Shinkansen, đặc biệt là tàu tốc hành - ngày càng nhiều loại tàu lắp đặt cửa sổ ko mở được. Tuy nhiên, mua cơm hộp tại các cửa hàng ở ga hoặc trên tàu cũng là một thú vui của việc du lịch bằng tàu ở Nhật Bản.
Các loại hộp bento
Hộp bento là một hộp kín được thiết kế để đựng một khẩu phần ăn gồm cơm và một vài món ăn. Vào thời xưa, cơm trưa thường được gói bằng các loại vật liệu như lá sồi, lá cây hoa mộc lan, lá tre, và ống tre.
Sau đó các loại hộp làm bằng gỗ dần được đưa vào sử dụng. Ở một số vùng, những hộp bento mới có nắp đậy được làm bằng cách đan các lạt tre hoặc liễu vào với nhau, hoặc uốn các ván gỗ thành hình hộp như ý muốn. Ngày nay, những loại bento này vẫn được sản xuất và bày bán như một mặt hàng thủ công truyền thống.
Trong thời Edo, các thương nhân giàu có thường đựng rất nhiều món ăn yêu thích của mình vào một hộp đồ ăn nhiều tầng, để tạo thêm sự thi vị khi thưởng hoa hoặc xem kịch. Từ đó về sau, bento được phục vụ trong những dịp đặc biệt - ví dụ như trong các lễ kỉ niệm tại nhà, phục vụ các tín đồ đạo Phật, và cho những du khách muốn thưởng thức văn hóa ẩm thực của Nhật Bản - và bento đã phát triển thành một loại hình văn hóa độc tôn. Chúng được dùng trong các lễ hội trà đạo với một ý nghĩa đặc biệt trang trọng.
Một loại hộp bento truyền thống vẫn được sử dụng cho đến ngày nay là loại hộp hangetsu (bán nguyệt), rất được Sen no Rikyu yêu thích, người đã sáng tạo ra văn hóa trà đạo trong nửa sau của thế kỉ XVI. Một loại khác có tên là chabako (hộp trà) bento. Hộp trà là một cái hộp lớn để đựng những vật dụng cần thiết cho lễ hội trà đạo ngoài trời. Và loại bento này dùng chabako như một loại hộp đựng.
Còn đây là Shokado bento, ý tưởng làm loại hộp này là của Shokado Shojo, ông nghĩ ra nó dựa trên hình dáng của một bản màu được chia thành nhiều ô, và cải tiến một cách cân đối. Ông là một thầy tu kiêm họa sĩ ở đầu thời Edo. Thức ăn được đặt vào trong hộp phải phù hợp với từng mùa và từng dịp, nhưng thức ăn thì luôn có vẻ ngoài hấp dẫn và vị ngon tuyệt hảo.
Trong các nhà hàng Nhật Bản, hộp bento được dùng để đựng riêng món kaiseki ryori, một món ăn hấp dẫn thường được phục vụ tại các bữa tiệc ngồi truyền thống Nhật Bản. Những nhà hàng này dùng bento chủ yếu để phục vụ các thực khách đi riêng lẻ, hơn là với ý nghĩa dễ dàng đem thức ăn ra khỏi nhà.
Bento hiện đại được làm từ rất nhiều vật liệu khác nhau, bao gồm gỗ, kim loại như nhôm, hay nhựa. Chúng thường có hình chữ nhật, bầu dục hoặc tròn. Thậm chí bento còn được sử dụng để đựng nước, và nó có thể dùng để đựng đồ ăn lỏng, nóng và có một cái két để đựng đồ uống nữa.
Hiện nay có rất nhiều nhà thiết kế hộp bento, những hộp bento được trang trí bằng các nhân vật nổi tiếng như Hello Kitty được bán rộng rãi ngoài các siêu thị. Rất nhiều người thích đi dạo trong siêu thị để mua đũa, đồ dùng bằng bạc, và hộp đựng đi kèm với bento.
Nếu bạn có Shockwave Flash, hãy thử sắp xếp một hộp bento xem. ^______^
Trả Lời Với Trích Dẫn
Óa ***g đèn cá chép ^o^
<--- oài nham nhở cực kì >o<
Bookmarks