[TL] Bạo lực và sợ hãi trong phim Nhật Bản
Một trong những bộ phim nhận được nhiều đề cử cho giải Oscar năm nay là phim The Last Samurai – Người võ sĩ đạo cuối cùng.
Siêu sao Tom Cruise đóng vai chính trong phim. Nhân vật của Tom Cruise, đại úy Nathan Algren, trước trận đánh cuối cùng, được người võ sĩ đạo Nhật Katsumoto hỏi là liệu anh có tin rằng con người đổi thay được số phận hay không. Đại úy Algren trả lời: “Tôi rằng con người làm hết sức mình cho đến khi số phận hiện ra trước mặt anh ta.”
Sau nhiều tháng làm bạn với các samurai, người đại úy đến từ nước Mỹ đã hiểu được thái độ trọng danh dự và lòng hi sinh của người samurai.
Sự tôn trọng phương đông của người đại úy trong bộ phim cũng thể hiện sự bùng nổ trong tính đại chúng của các bộ phim châu Á trong những năm gần đây.
Người ta có thể nhận thấy rõ tác động của điện ảnh Nhật trên trường quốc tế thời gian gần đây. Năm ngoái, giải Oscar cho phim hoạt hình hay nhất thuộc về phim của Nhật, có tựa đề Spirited Away. Và trọn vẹn bộ phim The Last Samurai là bài ca ngợi văn hóa Nhật, nhìn từ góc độ của các nhà làm phim Hollywood.
Ưa chuộng bạo lực
Việc thể hiện bạo lực quá độ trên màn ảnh Nhật Bản là một phần trong sự hấp dẫn của điện ảnh Nhật Bản. Các bộ phim của Nhật thường rất đen tối. Lấy ví dụ những tác phẩm của đạo diễn Miike Takashi. Những bộ phim của ông như Ichi the Killer và Audition rất được ưa chuộng trên thế giới, và có những hình ảnh mà khán giả phương Tây có thể thấy khó chấp nhận.
Một fan hâm mộ phim của Takashi nói về sự hấp dẫn trong phim Audition:
"Phim này rất khác so với những gì ta có từ phim tiếng Anh hay phim Mỹ. Điện ảnh phương Tây chưa sẵn sàng cho thứ bạo lực như vậy, còn trong phim của Nhật Bản, bạo lực không bị giới hạn. Phim Nhật bổ sung cho một nhu cầu, tức là ta thoải mái ngồi xem bạo lực xảy ra với những người khác, chứ không phải xảy ra cho mình."
"Ngoài ra, còn một lý do nữa là: Nhiều phim Hollywood làm ra để giành giải thưởng hay ít nhất cũng với mục đích được người xem nhớ tới lâu dài. Còn phim của Takashi được quay với kinh phí thấp, ông ta chỉ làm thứ phim mình thích và biết là nhiều người cũng thích."
Miike Takashi thuộc về một nhóm các nhà làm phim Nhật có biệt danh ‘những người làm phim video’, thực hiện các phim kinh phí thấp. Nhà phê bình điện ảnh Kiichiro Yanashita tại Tokyo giải thích:
Phim của Takashi rất bạo lực, thế nhưng cái lý do dẫn đến sự bạo lực đó thì thường lại mập mờ
Kiichiro Yanashita
"Đó là một dạng bạo lực hiện thực mới. Phim của Takashi rất bạo lực, thế nhưng cái lý do dẫn đến sự bạo lực đó thì thường lại mập mờ. Khi coi một cảnh đánh nhau, thường ta thấy có lý do – hẳn phải có nguyên nhân nào đó khiến cho người ta trở nên bạo lực như vậy."
"Nhưng Takashi thì có thể gọi là một người vô chính phủ. Trong phim của anh ta, bạo lực xuất hiện nhưng chẳng mang một ý nghĩa gì cả. Và đó là một cách làm phim rất mới."
Thiện và ác
Cái ý tưởng rằng điện ảnh Nhật có sở trưởng trong việc thể hiện quá trình một người đạo đức biến thành kẻ ác cũng được thể hiện qua các phim hoạt hình Nhật Bản.
Một trong những phim hoạt hình lớn sắp được công chiếu tại Nhật mùa xuân năm nay có tên Innocence: Ghost in the Shell. Giống như nhiều phim hoạt hình khác của Nhật, Ghost in the Shell nhắm đến đối tượng khán giả người lớn.
Đặt bối cảnh trong một tương lai không còn biên giới giữa các quốc gia, Ghost in the Shell kể về một nhà nước cảnh sát, nơi mà con người sống chung với máy. Đó là nơi mà các chương trình điện toán cũng có cảm xúc và tìm cách tự tạo ra cho mình cái vỏ ngoài, tức thể xác như người. Đạo diễn của bộ phim là Mamoru Oshii. Ông bảo bộ phim đặt trong thời tương lai của ông thật ra chính là nói về nhu cầu căn bản của loài người ngày hôm nay:
"Tôi cảm giác người ta lạc hướng và không biết đi về đâu. Tôi hình dung con người giống như cái chai không đáy. Cái đáy chai đã mất, và dù người ta có nhét gì vào bên trong cái chai cũng trôi tuột ra ngoài. Cái chai trỗng rỗng. Người ta cần lấp đẩy cái vỏ của mình bằng một cái gì đó. Và cái gì đó ở đây là thể xác."
Giờ đây, hơn bao giờ hết, có vẻ như điện ảnh của Nhật Bản cũng như một số nước châu Á khác đang tạo ra ảnh hưởng lớn lên thị hiếu khán giả toàn thế giới.
Theo BBC
